Typ 'omgaan met collega's' eens als zoekopdracht in bij Google. Waslijsten aan tips, hoe om te gaan met lastige collega's, doe Gung Ho enz.
Het speelt dus nogal in de maatschappij. Logisch, veel mensen zien hun collega's meer dan hun partner, hun gezin. Je zit vaak 8 uur per dag met een groep mensen opgescheept waar je niet voor hebt gekozen.
Dus hoe ga je daar mee om?
In het onderwijs hebben we het wat makkelijker wat dat betreft, je bent het grootste gedeelte van je dag bezig met je klas kinderen en in de pauzes, na schooltijd en bij vergaderingen zie je dan eindelijk je collega's.
En dan nog steeds kan het een uitdaging zijn, wat je bent allemaal anders, met andere karakters en manieren van doen. De een is ontzettend direct en gaat vol in de discussie, en de ander vermijdt confrontatie liever.
Waarom is het toch zo belangrijk om goed met elkaar om te gaan?
Omdat diversiteit niet alleen gaat over man of vrouw of etnische achtergrond, betekent diversiteit eigenlijk gewoon: oog hebben voor de goede kanten van mensen om je heen en niet verblind zijn door de verschillen. Niet iedereen is tenslotte overal even goed in. Het gaat er dus niet alleen om wat jij als individu kan en weet, maar juist om wat jij en je collega´s sámen kunnen en weten. Het loont de moeite om mensen met verschillende achtergronden, competenties en vaardigheden bij elkaar te zetten. Hoe dit werkt wordt bijvoorbeeld beschreven in het teamrollenmodel van Belbin. Dit gaat ervan uit dat er verschillende rollen in de groep vervuld moeten zijn om een goed team te kunnen vormen. Er zal een voorzitter moeten zijn, iemand die zich bezig houdt met de ontwikkeling van de groep, iemand die de informatie van buiten haalt en iemand die zorgt dat alles tot in de puntjes toe verzorgd is. Deze kwaliteiten vind je meestal niet in één persoon (De Groot, z.j.).
Omdat niemand een team op zich kan zijn, met alle benodigde kwaliteiten. Je hebt een Pietje Precies nodig, iemand die discussies afkapt als ze te lang doorgaan zonder resultaat, iemand die kan organiseren, een creatieveling, een durver, een voorzichtige.
Stel je voor dat je 10 man in een team hebt zitten die geen van allen de discussie durven aangaan, maar ja en amen zeggen op elk voorstel? Of een team waarin iedereen heel creatief en chaotisch is, maar geen oog hebben voor de deadline en het einddoel?
Vorig jaar hebben we de teamrollen van Belbin al bestudeerd, ik ga hem nog eens doen en kijken wat er uit komt.
Het speelt dus nogal in de maatschappij. Logisch, veel mensen zien hun collega's meer dan hun partner, hun gezin. Je zit vaak 8 uur per dag met een groep mensen opgescheept waar je niet voor hebt gekozen.
Dus hoe ga je daar mee om?
In het onderwijs hebben we het wat makkelijker wat dat betreft, je bent het grootste gedeelte van je dag bezig met je klas kinderen en in de pauzes, na schooltijd en bij vergaderingen zie je dan eindelijk je collega's.
En dan nog steeds kan het een uitdaging zijn, wat je bent allemaal anders, met andere karakters en manieren van doen. De een is ontzettend direct en gaat vol in de discussie, en de ander vermijdt confrontatie liever.
Waarom is het toch zo belangrijk om goed met elkaar om te gaan?
Omdat diversiteit niet alleen gaat over man of vrouw of etnische achtergrond, betekent diversiteit eigenlijk gewoon: oog hebben voor de goede kanten van mensen om je heen en niet verblind zijn door de verschillen. Niet iedereen is tenslotte overal even goed in. Het gaat er dus niet alleen om wat jij als individu kan en weet, maar juist om wat jij en je collega´s sámen kunnen en weten. Het loont de moeite om mensen met verschillende achtergronden, competenties en vaardigheden bij elkaar te zetten. Hoe dit werkt wordt bijvoorbeeld beschreven in het teamrollenmodel van Belbin. Dit gaat ervan uit dat er verschillende rollen in de groep vervuld moeten zijn om een goed team te kunnen vormen. Er zal een voorzitter moeten zijn, iemand die zich bezig houdt met de ontwikkeling van de groep, iemand die de informatie van buiten haalt en iemand die zorgt dat alles tot in de puntjes toe verzorgd is. Deze kwaliteiten vind je meestal niet in één persoon (De Groot, z.j.).
Omdat niemand een team op zich kan zijn, met alle benodigde kwaliteiten. Je hebt een Pietje Precies nodig, iemand die discussies afkapt als ze te lang doorgaan zonder resultaat, iemand die kan organiseren, een creatieveling, een durver, een voorzichtige.
Stel je voor dat je 10 man in een team hebt zitten die geen van allen de discussie durven aangaan, maar ja en amen zeggen op elk voorstel? Of een team waarin iedereen heel creatief en chaotisch is, maar geen oog hebben voor de deadline en het einddoel?
Vorig jaar hebben we de teamrollen van Belbin al bestudeerd, ik ga hem nog eens doen en kijken wat er uit komt.
Je kunt goed zien dat ik hoog scoor bij de Bedrijfsman en de Zorgdrager.
Hieronder een overzicht wat dat inhoudt, en welke valkuilen en voordelen me dat oplevert...
De zorgdrager:
Rustig introvert. Houdt in de gaten dat er niets wordt overgeslagen: hij volgt alleen iedereen rusteloos, consciëntieus, zorgelijk en wat beschroomd ten opzichte van anderen. Ze ‘absorberen’ als het ware de stress (maagzweertype); de man achter de schermen die het planmatige verloop voor zijn rekening neemt.
De Zorgdrager is het teamrol talent dat zich voortdurend zorgen maakt over de dingen die mis kunnen gaan. Een sterk zintuig voor gevaar plus een grote zorg naar mensen en zaken, resulteren in een hang naar perfectie en detail.
De Zorgdrager toetst voortdurend op zijn gevoel of alles nog klopt en deugt. Hij controleert rusteloos, als het moet tot in de puntjes, of alles in orde is. De Zorgdrager is degene die de kwaliteit bewaakt. Hij hanteert straffe normen en is vaak weinig toeschietelijk tegenover de Jantjes van Leiden.
Zijn uiterlijke zelfbeheersing en kalmte zijn bedrieglijk. Hij is tobberig en kan moeilijk iets aan anderen overlaten. Bezorgd als hij is om zaken over het hoofd te zien maar tegelijkertijd sterk gericht op eenheid, absorbeert hij als het ware de stress die het werk meebrengt. Soms ten koste van lichamelijke ongemakken.
Te vermijden gedragingen:
De Zorgdrager is van groot belang als het gaat om taken die een hoge concentratie en een grote accuratesse vereisen. Achter de schermen zorgt hij dat alles voorbereid is, volgens plan verloopt en tot in de detail wordt uitgewerkt.
De Zorgdrager is nauwgezet en voelt aan wat urgent is. Veiligheid en kwaliteit vinden in de Zorgdrager een rusteloze kampioen.
De bedrijfsman:
Stabiel en beheerst. Een praktische organisator, die beslissingen in concrete werkzaamheden omzet. Heeft een goed ontwikkeld zelfbeeld en beheerst zijn gevoelens. Noest en gedisciplineerd maar met flair in het organiseren, zeker onder druk of in verwarrende situaties.
De Bedrijfsman is de praktische figuur, de organisator, die ervoor zorgt dat besluiten worden omgezet in concrete werkzaamheden. Hij is nuchter en ordelijk, houdt van hard werken en pakt de zaken op een systematische manier en consciëntieuze manier aan. Niet praten, maar poetsen, tot het karwei is geklaard.
De Bedrijfsman is een efficiënte doener met een praktische geest en een vaste wil. Hij is loyaal, taai, saai en vasthoudend. Hij kan zich soms behoudend en weinig flexibel opstellen, als het praktisch nut van een nieuw plan niet meteen duidelijk is. Hij heeft behoefte aan ritme en regelmaat, aan vaste afspraken en stevige structuren en werkt daar ook voortdurend aan.
Te vermijden gedragingen:
De Bedrijfsman is sterk in het ombouwen van plannen en strategieën tot concrete taken en bezigheden. Hij ziet wat haalbaar is en wat niet.
De Bedrijfsman kan organiseren en implementeren en zorgt ervoor dat de zaken voor elkaar komen, ook als het om vervelende taken gaat. Managementtaken waarin de nadruk ligt op verantwoordelijk en doelmatig beheer, zijn bij de Bedrijfsman in vertrouwde handen.
Hieronder een overzicht wat dat inhoudt, en welke valkuilen en voordelen me dat oplevert...
De zorgdrager:
Rustig introvert. Houdt in de gaten dat er niets wordt overgeslagen: hij volgt alleen iedereen rusteloos, consciëntieus, zorgelijk en wat beschroomd ten opzichte van anderen. Ze ‘absorberen’ als het ware de stress (maagzweertype); de man achter de schermen die het planmatige verloop voor zijn rekening neemt.
De Zorgdrager is het teamrol talent dat zich voortdurend zorgen maakt over de dingen die mis kunnen gaan. Een sterk zintuig voor gevaar plus een grote zorg naar mensen en zaken, resulteren in een hang naar perfectie en detail.
De Zorgdrager toetst voortdurend op zijn gevoel of alles nog klopt en deugt. Hij controleert rusteloos, als het moet tot in de puntjes, of alles in orde is. De Zorgdrager is degene die de kwaliteit bewaakt. Hij hanteert straffe normen en is vaak weinig toeschietelijk tegenover de Jantjes van Leiden.
Zijn uiterlijke zelfbeheersing en kalmte zijn bedrieglijk. Hij is tobberig en kan moeilijk iets aan anderen overlaten. Bezorgd als hij is om zaken over het hoofd te zien maar tegelijkertijd sterk gericht op eenheid, absorbeert hij als het ware de stress die het werk meebrengt. Soms ten koste van lichamelijke ongemakken.
Te vermijden gedragingen:
- Het onnodig benadrukken van details ten koste van het algemeen overzicht of de algemene richting
- Het ontmoedigen van het team door zijn sterke bekommeringen
- Intolerantie ten opzichte van mensen met een oppervlakkige houding
De Zorgdrager is van groot belang als het gaat om taken die een hoge concentratie en een grote accuratesse vereisen. Achter de schermen zorgt hij dat alles voorbereid is, volgens plan verloopt en tot in de detail wordt uitgewerkt.
De Zorgdrager is nauwgezet en voelt aan wat urgent is. Veiligheid en kwaliteit vinden in de Zorgdrager een rusteloze kampioen.
De bedrijfsman:
Stabiel en beheerst. Een praktische organisator, die beslissingen in concrete werkzaamheden omzet. Heeft een goed ontwikkeld zelfbeeld en beheerst zijn gevoelens. Noest en gedisciplineerd maar met flair in het organiseren, zeker onder druk of in verwarrende situaties.
De Bedrijfsman is de praktische figuur, de organisator, die ervoor zorgt dat besluiten worden omgezet in concrete werkzaamheden. Hij is nuchter en ordelijk, houdt van hard werken en pakt de zaken op een systematische manier en consciëntieuze manier aan. Niet praten, maar poetsen, tot het karwei is geklaard.
De Bedrijfsman is een efficiënte doener met een praktische geest en een vaste wil. Hij is loyaal, taai, saai en vasthoudend. Hij kan zich soms behoudend en weinig flexibel opstellen, als het praktisch nut van een nieuw plan niet meteen duidelijk is. Hij heeft behoefte aan ritme en regelmaat, aan vaste afspraken en stevige structuren en werkt daar ook voortdurend aan.
Te vermijden gedragingen:
- Te weinig flexibel zijn; met name te weinig openstaan voor plotselinge ideeën, kansen en wijzigingen in de plannen
- Afbrekende kritiek uiten; prille ideeën en suggesties van anderen te snel als onpraktisch of onnut van de hand wijzen
- Te snel aan de slag willen; beginnen met ordenen en regelen terwijl doelen en uitkomsten nog niet gepreciseerd zijn.
De Bedrijfsman is sterk in het ombouwen van plannen en strategieën tot concrete taken en bezigheden. Hij ziet wat haalbaar is en wat niet.
De Bedrijfsman kan organiseren en implementeren en zorgt ervoor dat de zaken voor elkaar komen, ook als het om vervelende taken gaat. Managementtaken waarin de nadruk ligt op verantwoordelijk en doelmatig beheer, zijn bij de Bedrijfsman in vertrouwde handen.
Hoe kun je beter om leren gaan met diversiteit?
Iedereen heeft zijn eigen kijk op de wereld. Dat komt door je achtergrond, je ervaringen en wat je prettig vind. Je hebt ook vooroordelen ontwikkeld. Dat zijn vaste opvattingen over bepaalde groepen. Bijvoorbeeld: ´oudere mensen zijn niet meer zo druk bezig met hun carrière´ of ´vrouwen met kinderen willen niet overwerken'.
Om beter om te gaan met diversiteit zul je je eigen vooroordelen moeten herkennen en kritisch bekijken. Dat betekent dat je niet zelf de afweging maakt of je vijftigjarige collega wel of niet promotie wil maken, maar dat je dat aan hem vraagt. Of dat je er niet bij voorbaat van uitgaat dat jonge mensen geen diepgang hebben, managers geen gevoel hebben, secretaresses altijd dienstbaar zijn en de kantinemevrouw wel dom móet zijn.
Leren omgaan met diversiteit is voor een groot deel gewoon dóen. Kijk vooral naar de positieve kanten en mogelijkheden van verschillen tussen mensen.
Als je goed om wilt gaan met diversiteit:
Wat levert het je op?
Een bredere kijk op de wereld: kennis over verschillende leefwerelden en culturen is natuurlijk onmisbaar als je met plezier en succes verder wil komen in onze samenleving en in je werk.
Goede communicatieve vaardigheden: goed communiceren met mensen die anders zijn dan jij, levert je in het algemeen zeer goede communicatieve vaardigheden op. Je leert beter te luisteren, beter vragen te stellen en je ontwikkelt meer inlevingsvermogen en mensenkennis.
Flexibiliteit en aanpassingsvermogen: als dingen niet altijd op jouw manier hoeven en je je kunt aanpassen in verschillende sociale situaties, word je ook als mens flexibeler en kun je je makkelijker aanpassen aan bijna iedere situatie. (De Groot, z.j.).
Iedereen heeft zijn eigen kijk op de wereld. Dat komt door je achtergrond, je ervaringen en wat je prettig vind. Je hebt ook vooroordelen ontwikkeld. Dat zijn vaste opvattingen over bepaalde groepen. Bijvoorbeeld: ´oudere mensen zijn niet meer zo druk bezig met hun carrière´ of ´vrouwen met kinderen willen niet overwerken'.
Om beter om te gaan met diversiteit zul je je eigen vooroordelen moeten herkennen en kritisch bekijken. Dat betekent dat je niet zelf de afweging maakt of je vijftigjarige collega wel of niet promotie wil maken, maar dat je dat aan hem vraagt. Of dat je er niet bij voorbaat van uitgaat dat jonge mensen geen diepgang hebben, managers geen gevoel hebben, secretaresses altijd dienstbaar zijn en de kantinemevrouw wel dom móet zijn.
Leren omgaan met diversiteit is voor een groot deel gewoon dóen. Kijk vooral naar de positieve kanten en mogelijkheden van verschillen tussen mensen.
Als je goed om wilt gaan met diversiteit:
- Vul je niet zelf in wat anderen bedoelen.
Voorbeeld: je vraagt aan een alleenstaande moeder of ze vanavond een uur wil overwerken. Ze zegt dat ze niet kan. Dat betekent niet dat ze dat nooit kan of wil, maar toevallig vanavond niet. - Trek je geen voorbarige conclusies, maar leg je ze eerst voor aan een ander. Je vraagt dóór.
Voortbouwend op het vorige voorbeeld kun je vragen: "Heeft dat te maken met je kinderen?" en "Kan ik jou een andere keer wel weer vragen?" - Accepteer en waardeer je mensen met verschillende achtergronden. Vraag eens hoe dat nu zit met die ramadan, of die piercing nu pijn doet, wat jongeren tegenwoordig op school leren en hoe je oudere collega zo'n ingewikkeld probleem zou aanpakken.
- Verzet je jezelf tegen vooringenomenheid en onverdraagzaamheid, dus wijs je mensen vooral ook op de voordelen van het ´anders zijn´ en spreek je collega's die discrimineren op hun gedrag aan.
- Zie je diversiteit als een kans voor je eigen ontwikkeling en die van je afdeling en bedrijf.
Wat levert het je op?
Een bredere kijk op de wereld: kennis over verschillende leefwerelden en culturen is natuurlijk onmisbaar als je met plezier en succes verder wil komen in onze samenleving en in je werk.
Goede communicatieve vaardigheden: goed communiceren met mensen die anders zijn dan jij, levert je in het algemeen zeer goede communicatieve vaardigheden op. Je leert beter te luisteren, beter vragen te stellen en je ontwikkelt meer inlevingsvermogen en mensenkennis.
Flexibiliteit en aanpassingsvermogen: als dingen niet altijd op jouw manier hoeven en je je kunt aanpassen in verschillende sociale situaties, word je ook als mens flexibeler en kun je je makkelijker aanpassen aan bijna iedere situatie. (De Groot, z.j.).
Bronnen:
Belbin test. (z.j.). Geraadpleegd van http://www.thesis.nl/testen/belbin-test
De 9 teamrollen van Belbin. (z.j.). Geraadpleegd van http://www.werkenmetteamrollen.nl/Werken-met-Teamrollen/De-9-teamrollen.asp#.Vqx5y-a1_pw
Groot, M. de. (z.j.). Diversiteit hanteren. Geraadpleegd van http://www.carrieretijger.nl/functioneren/samenwerken/sociale-vaardigheden/diversiteit-hanteren
Belbin test. (z.j.). Geraadpleegd van http://www.thesis.nl/testen/belbin-test
De 9 teamrollen van Belbin. (z.j.). Geraadpleegd van http://www.werkenmetteamrollen.nl/Werken-met-Teamrollen/De-9-teamrollen.asp#.Vqx5y-a1_pw
Groot, M. de. (z.j.). Diversiteit hanteren. Geraadpleegd van http://www.carrieretijger.nl/functioneren/samenwerken/sociale-vaardigheden/diversiteit-hanteren